تیلریوز

بیماری تیلریوز یکی از معضل های مهم پیشرفت در صنعت دامداری در اکثر نقاط جهان میباشد . انگلهای تیلریا ‏T. annulata و T. parva مهمترین گونه های اقتصادی و مسئول تلفات و کاهش تولید تخمین زده شده اند.

 

استراتژی مراقبت از بیماری تیلریوز در بیشتر کشورها بوسیله کنترل ناقلین بخصوص کنه ها میباشد. اما کنترل کنه ها نسبت به روشهای دیگر کنترل این بیماری از اهمیت کمتری برخوردار میباشد زیرا اولا کنه کش ها ( سموم Acaricide ) گران تمام میشوند و ثانیا مقاومت بر علیه اکثر آنها ایجاد شده است. در ضمن مدیریت حمل ونقل و قرنطینه دام بطور جدی قابل اجرا نمی باشد. از دیگر روشهای کنترل بیماری استفاده گسترده از واکسیناسیون میباشد. درمان داروئی معمولا با Parvaquone, Buparvaquone, Halofuginone, برای هر دو گونه ‍T. parva, T. annulata موثر میباشد. اما این درمانها دام مبتلا را مبرا از آلودگی Sterilise نمیکنند.

واکسنهای مورد لزوم :

برای تهیه واکسن برای T. annulata از تیره سلولی شیزونت Schizont-infected cell lines استفاده میشود. این واکسن که حاوی سلولهای شیزونتی میباشد باید تا کمی قبل از مصرف در دمای انجماد نگهداری شود.

برای واکسینه کردن دامها بر علیه T. parva از روش آلوده کردن و درمان استفاده میشود. بصورتیکه مقداری کنه آلوده جمع آوری شده از روی بستر را چرخ کرده و عصاره آنرا زیر پوستی تزریق میکنند و بلا فاصله بطور همزمان درمان با تتراسیکلین را شروع میکنند. معمولا یک عفونت خفیف یا پنهان ایجاد میشود که با پاسخ ایمنی کنترل میشود.



تشخیص بیماری و مشخصات انگل :

تشخیص بیماری وابسته به علائم کلینیکی ، شناختی از شدت بیماری و گستردگی ناقلین یا کنه ها و بررسی لامهای تهیه شده ( گسترش خون و یا گسترش غدد لنفاوی ) میباشد. غیر از فرمهای مختلف داخل گویچه قرمزی در گسترشهای خونی، شیزونت مشخصه مهم و خوبی در آلودگی با گونه های ‏T. Parva و T. annulata درگسترشهای تهیه شده از غدد لنفاوی میباشد. سلولهای آلوده ممکن است در گسترشهای فشاری Impression smears تمام بافتها دیده شوند.

بیماریزایی: شیزونت گونه T. parva ابتدا در مرحله پاتوژنیک باعث افزایش سلولهای سیستم لنفاوی Lymphoproliferative شده و بعد از آن باعث تخریب سلولهای فوق Lymphodestructive میشود. حیوان مبتلا دارای علائم تورم غدد لنفی، تب، مقداری افزایش تنفس، تنگی نفس و گاهی اسهال میباشد. ضایعات بعد از مرگ شامل تورم و پرخونی غدد لنفاوی، ذات الریه بینابینی Interstitial pneumonia و ادم مابین لبی interlobular oedema ، ضایعات تخریشی erosion , ulcer در شیردان و التهاب روده بهمراه نکروز غدد پیرز peyer´s patches و در حالتهای طولانی تر نفوذ سلولهای لنفاوی lymphocytic infiltration به کلیه ها که شبیه سکته کلیوی infarct بنظر آمده و یا بهمراه ترمبوز و ischaemic necrosis میباشد. در حیوانات بهبود یافته گاهی در اثر عود بیماری سندرم عصبی چرخش Turning sickness دیده می شود.