دامپزشک ـ سیمرغ
اطلاعات مرتبط با رشته دامپزشکیدامپزشک ـ سیمرغ
اطلاعات مرتبط با رشته دامپزشکیکتوزیس
این اختلال متابولیکی در نتیجه عدم تغذیه مناسب بویژه از لحاظ انزژی در
اوایل شیر دهی روی میدهد. با کاهش تدریجی سطح گلوکز خون ذخایر بدنی مورد
استفاده قرار می گیرد و معمولاً 10 روز تا 6 هفته بعد از زایمان در اوایل
شیردهی گاوهای پرتولید مبتلا به کتوزیس تحت کلینیکی یا کتوزیس اولیه می
شوند.
مسائل دیگری نظیر جفت ماندگی، جابجائی شیردان از عوامل مستعد کننده کتوزیس هستند.
علائم بروز کتوزیس:
- کاهش اشتها بویژه در جهت مصرف غلات
- عدم فعالیت شکمبه
- کاهش وزن
- کاهش تولید شیر
دو تغییر عمده که در بیماری کتوزیس روی میدهد کاهش سطح گلوکز خون و افزایش
سطح کتون بادیهای خون است سطح نرمال گلوکز خون در گاوهای شیری در حدود 50
میلی گرم در دسی لیتر خون است.
تشخیص:
آزمایشاتی جهت کنترل سطوح کتونها در شیر و ادرار وجود دارد. شیر گاو در
حدود نصف سطح کتون بادیهای خون را دارد در حالیکه سطح کتون بادیهای ادرار
چهار بار از سطح کتون بادیهای خون بیشتر است.
آزمایش ادرار جهت تشخیص وجود کتون بادیها در بسیاری از گاوها در اوایل شیر
دهی مثبت می باشد که نیازی هم به درمان ندارد بهر صورت نتیجه منفی آزمایش
نمایانگر عدم بروز کتوزیس می باشد آزمایش شیر دقیق تر نتیجه تعیین کتوزیس
را می دهد.
درمان:
در تمام روشهای درمانی کتوزیس هدف افزایش سطح گلوکز خون و کاهش آزاد سازی ذخایر بدنی می باشد.
تزریق وریدی گلوکز:
این روش سریعترین راه برای رساندن گلوکز به بدن گاو می باشد و ظاهراً استفاده از تزریق گلوکز درمان قطعی می باشد.
استفاده از هورمون:
گلوکوکورتیکوئیدها(کورتیزو� �) موجب تولید گلوکز از بافتهای پروتئین می
گردد, هچنن استفاده از acth (هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک ) ترشح
گلوکوکورتیکوئید را تحریک می نماید.
استفاده از قندهای خوراکی:
پروپیونات سدیم و پروپیلن گلیکول دو قند خوراکی می باشد که در کبد گاو
برای تولید قند ها بکار می رود این مواد را می توا ن یا از طریق خوراک یا
بطور آشامیدنی به میزان 250- 450 گرم در روز بدنبال درمان با گلوکز یا
هورمون بکار می روند.
پیشگیری:
- جلوگیری از افزایش وزن در گاوها ی شیری در اواخر شیردهی یا دوره خشکی،
افزایش وزن علاوه بر کاهش اشتها در گاوهای تازه زا امکان بروز مشکلات
مربوط به کبد چرب را افزایش می دهد. بنابراین امتیاز بدنی گاو در زایمان
باید بین 3- 5/3 باشد.
- تغذیه با 4/2 کیلوگرم غلات به ازای هر گاو در اواخر آبستنی (3 هفته قبل از زایمان ).
- افزایش مصرف انرژی بعد از زایمان با استفاده از تعلیف یونجه مرغوب.
- استفاده از جیره مخلوط و در صورت عدم امکان محدود نمودن به 2- 4 کیلو گرم غلات در هر وعده غذایی.
- کاربرد نیاسین، به مقدار 6 گرم در روز 2-10 روز که 2 هفته قبل اززایمان باید آغاز گردد
